- analiza i interpretacja dzieła sztuki.
Obraz „Rozstrzelanie powstańców madryckich 3 maja 1808roku” został namalowany przez jednego z najbardziej niezwykłych malarzy w historii Francisco Goye. Artysta był oficjalnym malarzem dworu hiszpańskiego. Cieszył się on łaską największych władców w całej Europie a przy tym był całkowicie oddany sprawie hiszpańskiego ludu, atakował w swoich dziełach wszystko, co go gnębi, uciska i unieszczęśliwia. Goya także chciał przy pomocy sztuki walczyć z ciemiężycielami swojego narodu.
Obraz „Rozstrzelanie powstańców” należy do jednego z najsłynniejszych cyklów tematycznych artysty, czyli „Okropności wojny”. Powstał on w związku z niszczycielską wyprawą wojsk Napoleona do Hiszpanii w 1808 roku. Ten najazd spotkał się z niebywałym oporem ze strony ludności hiszpańskiej. Odpowiedzią na bunt były represje, tortury i prześladowania. Goya chcąc ukazać całemu światu cierpienie swego narodu, namalował obraz przedstawiający egzekucję buntowników. Dzieło to wielokrotnie było rozpatrywane przez znawców twórczości hiszpańskiego malarza i to z wielu względów. Przede wszystkim jako dzieło malarskie, lecz także jako swego rodzaju dokument historyczny o niespotykanej sile wyrazu.
Pod miastem, widocznym w głębi, najeźdźca bierze odwet na bohaterskich obrońców. Obraz hiszpańskiego artysty dzieli się kompozycyjnie na trzy części. Po prawej stronie płótna zajmuje pluton egzekucyjny na chwile przed kolejna salwa (pluton jest zdyscyplinowany i bezmyślny). Lewą stronę dzieła zajmuje gromadka ofiar. Światło ustawionej na ziemi latarni jarzy się na oślepiająco białej koszuli skazańca z rozrzuconymi ramionami, czyniąc zeń główną postać, która nie lęka się śmierci. Jest on gotowy na przyjęcie strzału. Chce zginąć jako bohater – broniąc swojej ojczyzny.
W części środkowej widzimy czoło gromady kolejnych skazańców, pędzonych w głębi wąwozu na śmierć.
Podział obrazu na części ma za zadanie wyznaczenie granicy nie do przebycia pomiędzy powstańcami, a ich katami. Z jednej strony widzimy obrońców wolności, ludzi, którzy skłonni są w imię wartości takich jak honor i patriotyzm poświęcić życie. Przed nimi stoją zaś żołnierze, ślepo wykonujący rozkazy. Wrażenie podziału jest spotęgowane zastosowaniem kontrastu przez malarza. Podkreśla on także zmienność rytmów – postawy i ruchy żołnierzy są inne od zachowań powstańców. Każdy gest ludzi stojących po lewej stronie jest indywidualny. Jest to strach, przerażenie, odwaga, rozpacz czy nawet szaleństwo w obliczu śmierci. Po stronie prawej widzimy zaś postacie wyglądające i zachowujące się jednakowo. Nie możemy dostrzec ich twarzy. Goi nie chodziło wcale o ich oblicza, lecz o pokazanie ślepej i niszczycielskiej siły, którą oni stanowią. Malarz opowiada się jednoznacznie po stronie buntu, walki i wolności. Całe światło na koszuli rozstrzeliwanego – która sama w sobie jest światłem – to środek użyty nie tylko po to, by tę postać uczynić centralna, skupiająca oczy widza. Chodzi tu również o przenośne znaczenie. Racja i prawda są po tej stronie, gdzie dwie wyciągnięte ręce starają się powiedzieć światu o krzywdzie i zbrodni.. Obraz Goi zmusza do przemyśleń i refleksji. Patrząc na to dzieło, udziela m się nastrój niesprawiedliwości i krzywdy, jaka została wyrządzona tym ludziom. Oni sami są jednak spokojni. Ich śmierć nie jest zwyczajna. Powstańcy umierają za swoją ojczyznę i przekonania. Goya świetnie operuje światłem i zasadą kontrastu. Ten kunszt powoduje, że zwykły z pozoru obraz w rzeczywistości posiada wielką głębię
Pejzaż: Józef Chełmoński „ Noc Księżycowa”- analiza obrazu
„Noc księżycowa” to tytuł dzieła namalowanego techniką olejną na płótnie w roku 1906. Obraz przechowywany we Lwowie w Lwowskiej Galerii Obrazów ma wymiary 101,5 cm x 74,7 cm z sygnaturą w lewym dolnym rogu.
Autorem dzieła jest Józef Chełmoński (1849-1914). Kształcił się w Warszawie w Klasie Rysunkowej i w pracowni W. Gersona. W latach 1871-1874 studiował w akademii w Monachium, w 1875-1887 głównie w Paryżu,. Od 1887 na stałe w Polsce, osiadł w Kuklówce k. Grodziska Mazowieckiego. Kilkakrotnie wyjeżdżał na Litwę, Podole, Polesie i Ukrainę; wybitny pejzażysta i ilustrator tamtejszego życia wiejskiego.
Tematem Nocy księżycowej jest pejzaż (nokturn). Na pierwszym planie swobodnie tylko zaznaczone krzaki. Na drugim - wielkie drzewo będące łącznikiem między górną częścią nieba i dolną ziemi a zarazem dominantą kompozycyjną. W tle abstrakcyjnie przedstawiony gęsty las.Kompozycja obrazu jest otwarta. Stanowi wycinek z życia. Asymetrię wprowadza najciemniejszy element - rozłożyste drzewo z prawej strony. Całość bardzo harmonijna, mimo nieregularnych plam barwnych i linii, której dają efekt dynamiki.
Opisywane dzieło jest bardzo malarskie. Plamy barwne budują całą przestrzeń. Autor nie kończy niektórych form, pozostawia ślady pędzla odkrywając przed nami swój warsztat i różnicuje impastową fakturę. Kształty są realne a forma przedmiotów jest lekko uabstrakcyjniona. Gama barwna jest wąska. Koloryt stonowany, niemalże monochromatyczny. Kolory ciepłe, ziemiste (umbry, brązy, ugry i sieny). Światło w obrazie jest naturalne i ciepłe. Jego jedynym źródłem jest blask księżyca pozostawiający na wodzie kilka blików świetnych oraz który powoduje efekt contra luce na konarach drzewa. Światło to jest silne i punktowe, cienie czarne lub zupełnie rozmyte w ciemnościach. Stopniowanie walorowe w granicach całej kompozycji. Silnie oświetlone niebo i zupełnie ciemne elementy przyrody to największy kontrast walorowy. Przestrzeń ukazana dzięki perspektywie zbieżnej. Linia horyzontu jest obniżona, plany na obrazie różnicuje światło księżycowe.
Scena rodzajowa: Aleksander Kotsis „ Matula pomarli”- analiza obrazu
„Matula umarła” to tytuł dzieła namalowanego techniką olejną na papierze na płótnie w roku 1867. Obraz przechowywany we Lwowie w Lwowskiej Galerii Obrazów ma wymiary 61 cm x 40 cm.
Autorem dzieła jest Aleksander Kotsis (1836-1877), polski malarz, wykształcony w Krakowie u W.K Stattlera, W. Łuszczkiewicza i w Wiedniu, przebywał też w Monachium. Realista podejmujący tematy rodzajowe związane ze wsią podkrakowską, podhalańską, malujący epizody z powstania styczniowego oraz portrety. Jego płótna cechuje prosta kompozycja i czytelna fabuła oraz wąska gama kolorystyczna, pomimo iż był wybitnym kolorystą.
Tematem obrazu jest scena rodzajowa - śmierć matki. Częstym przedmiotem obserwacji Aleksandra Kotsisa, czołowego przedstawiciela realistycznego nurtu w polskim malarstwie II połowy XIX wieku była skrajna nędza galicyjskich chłopów. Realizm krytyczny w malarstwie przejawiał się w opisywaniu najskrajniejszych przypadków ludzkiej niedoli, wynikłych z niesprawiedliwych układów społecznych.
W niewielkim pomieszczeniu, przy leżącej na łóżku umierającej matce, siedzi dwoje dzieci. Trzecie, opierające się o stół przy oknie, delikatnie spogląda w ich stronę. Grupa postaci, która w oczach ma smutek i zmartwienie o dalszy swój los, stanowi pierwszy i dominujący plan obrazu. Tłem są ciemne ściany chaty.
Kompozycja płótna jest centralna i otwarta. Statyka nadaje obrazowi melancholijność.
Kotsis operuje wyłącznie plamą barwną przez co wzmaga się odczucie nędzy wieśniaków.
Gama barwna jest wąska. Ciepła kolorystyka oddaje klimat mrocznych, kurnych izb.
Światło naturalne, punktowe - wpada do ciemnego pomieszczenia przez niewielkie okno z lewej strony, oświetlając jedynie niektóre elementy obrazu. Leżąca na łóżku zmarła matka pozostaje w cieniu. Przestrzeń w obrazie została przedstawiona poprzez silny modelunek światłocieniowy. Dzięki niemu jesteśmy w stanie dojrzeć w tle uboga izbę, jak również wyraz twarzy postaci na łóżku. Ciepłe światło padające z okna silne oświetla między innymi tył stojącego chłopca przy czym jego twarz jest zacieniona.
Artysta malując tę scenę rodzajową nie zwraca uwagi na indywidualne przedstawienie postaci. Styka się z naturalizmem - przedstawia w przerażający sposób beznadziejną wegetację pozbawionych najniezbędniejszych środków do życia ludzkich istot.
Technika malarska ma ogromy wpływ na dzieło. Faktura jest gładka, niektóre elementy powstały w wyniku kładzenia farby są w sposób laserunkowy.
Obraz „Matula umarła” lub „Matula pomarli” Aleksandra Kotsisa ukazujący śmierć matki trojga dzieci - ostatniej żywicielki rodziny jest dziełem wstrząsającym, jednym z najwybitniejszych, jakie powstały w Polsce w zakresie tego gatunku.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz